Motosiklet Kazalarında İlk Yardım Nasıl Yapılır?

Yazar: Dr.Tolgay Şatana

Motosiklet kazası ile karşılaştığımızda ilk yapacağımız hareket ne olmalıdır? Yüksek hızda yapılan bir kazada şuur kapalı ise kazazedenin kaskı çıkarılmalı mı? Motor altında kalmış kazazedeye yapılması gereken müdahaleler neler? Hepsi ve daha fazlası bu yazımızda aydınlığa çıkıyor. Gelin birlikte inceleyelim.

Motosiklet Kazalarında İlk Yardım Nasıl Yapılır?
Hemen önümüzde düşen bir sürücüyü ezmeden, es geçip arkamızdan gelen bir aracın altında son nefesini vermesini izleyecek ve yolumuza devam edebilecek vicdansızlığın çok az okurumda olacağına dahi inanmak istemiyorum.

Maalesef motosiklet sürücülerini bekleyen en büyük tehlike düştükten sonra görünmemek ve yeni bir çarpmaya maruz kalmaktır. Bu durumda hemen önümüzde gerçekleşen bir kazada derhal güvenli mesafede durarak bir kalkan vazifesi görmeliyiz. E5 Zincirlikuyu kavşağında hemen önümde gerçekleşen bir kazada aynı duyarlılığı gösteren üç sürücüden biri olarak senaryonun sonraki aşamalarını aktaracağım.

Avusturya Motosiklet Konseyi ilk yardım ABCD kuralının önüne kazalarda 3T ekler;

Tehlike, Temas, Takip.

• Tehlike! Kazazede güvende mi? Aracınızı ve işaretçileri kullanıp güvenli alan yaratın.

• Temas! Kazazede ile sesli ve dokunarak iletişim kurmaya çalışın.

• Transfer için ambulansı arayın! Öncelikle sakin olun ve derhal 112 acili arayın..Benim gibi hekim dahi olsanız müdahale sırasında ekipman dışında hastanın acil olarak hastaneye nakil edilmesi çok daha önemli olabilir.

İkinci görev “ASLA KASKI ÇIKARMA”dan kazazede ile göz teması kurmaya ya da konuşmaya çalışın, şuur kapalı ise yerinden oynatmadan solunum yollarını açık tutacak basit önlemler alabilirsiniz. Bu aşamada asla omurga ve boyun kısmı hareket ettirilmemelidir. Kask sadece soluk alıp vermeyi engelliyorsa baş ve omuz düzlemi bozulmadan çıkarılabilir.

Motor altında kalınmış ise omurga oynatılmadan kazazede üstünden motor kaldırılır asla kazazede çekilmez.

Tıbbi müdahale yapabilecek eğitimli bir kişi varsa cankurtaran ulaşıncaya kadar, havayolunu açık tutacak önlemler alıp (Airway) kanamalı alanları turnike altına almak ya da tamponlamak ile yetinmelidir. Solunum (Breathing) kontrolünü sağlayıp takip edilmelidir. Solunum durduysa ve nabız yoksa CPR dediğimiz Cardiopulmoner Resusitasyon (canlandırma) yapılmalıdır. Günümüzde canladırma 30 kere göğüs kafesine baskı uygulayarak ve iki kez soluk almaya izin verecek şekilde yapılan kalp masajının daha etkili olduğu anlaşılmıştır. Dolayısıyla kazazedeye ağızdan soluk vermeye gerek yoktur.

Kalp atışları yerine gelmiyorsa sağlık ekibi tarafından yapılması gereken ancak elde tam otomatik cihaz varsa defibrilatör hayat kurtarıcı olabilir (Defibrilasyon).

Unutmayın görevimizi kazazedeyi hayatta tutup transferini sağlamaktır. Bu işlemleri yaparken kanamalı bölgelere eldivensiz dokunmayın ve sadece tamponlayın. Kırıkları düzeltmek yerine kol ve bacakları aynı düzleme bir kez getirin ve tekrar oynatmayın.

Kazazede eğer istemsiz kasılıyor ya da gözler köşelere kaymış ise ciddi beyin travması vardır. Soluk almasını takip edip rahatlatın ve hareketini engelleyerek yaralanmasına yol açmayın. Yaralanmış taraf refleks olarak oynamayacaktır.

TOLGAY ŞATANA KİMDİR?

Tolgay Şatana 1968 yılında Ankara’da doğdu. Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden 1991 yılında mezun olduktan sonra mecburi hizmetini Kars Tuzluca merkez sağlık ocağında yaptı.TUS sınavıyla 1992 yılında Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Ortopedi ve Travmatoloji kliniğinde mezuniyet sonrası eğitimine başladı.1997 yılında Ortopedi Uzmanı olarak Ankara Etimesgut Devlet Hastanesi’ne atandı.1999 yılında 2 yıla yakın Amerika Birleşik Devletleri Michigan State Üniversitesi (omurilik deneysel çalışmalar), Univericity of Michigan Ann Arbor Ortopedi Ünitesinde Omurga Cerrahisi – çocuk ortopedisi konularında çalışmalara katıldıktan sonra yurda dönerek Gaziantep Devlet Hastanesi’ne atandı.Uluslararası alanda çalışmaları ile tanınan Tolgay Şatana halen perkutan endoskopik omurga cerrahisi konusunda uluslarası eğitici ve konuşmacı konumunda ilgili derneklerin yönetim kurulundadır.