Ordu, Texas

1970’li yıllarda, Vespa motosikleti ile Ordu-Londra arasını tam 19 kez, ardından A.B.D ve Kanada’yı karış karış gezen Osman Gürsoy’un hikayesi…

OSMAN GÜRSOY KİMDİR?

Türkiye’nin ilk motosikletli gezgini Osman Gürsoy’un ismini duyan çok az insan var maalesef. Hele onunla tanışmış, hikayelerini dinleme şansını bulmuş bir avuç insan var desek abartmış olmayız. Oysa Osman Gürsoy, 6 beygirlik küçük motoru ile 200 bin km ye yaklaşan uzun yolculuklar yapmış. Başından geçenler biz dahil birçok motorcuya yön gösterecek, ilham verecek hilkayelerle dolu.

ORDU – BOZTEPE KÖYÜ

80 yaşındaki Osman Abi, çocukluk yıllarını geçirdiği Ordu’daki Boztepe Köyü’ne geri dönmüş. Artık uzun yolculuklara çıkmasa da Vespa’sını hala köyde kullanıyor. Bahçesindeki atölyesinde motorunun bakımlarını da kendi yapıyor. Doğduğu şehir Ordu’da tanınsa da, motosiklet camiasından kendisini bilen, ziyaretine gelen pek fazla kişi olmamasının üzüntüsünü yaşıyor. Yaşadığı renkli hayattan sonra, Boztepe’de dinlenmeye çekilmiş adeta.

ORDU, TEXAS NEDİR?

2enduro ekibi olarak hem motosikletle uzun yolculuklara çıkıyor, hem de kısa belgeseller çekiyoruz. Osman Abi’yi 10 yıldır biliyor, bir süredir de internet üzerinden haberleşiyorduk. Osman Gürsoy’un heyecan dolu yaşamını belgesel film haline getirme arzusu uzun süredir aklımızdaydı. Hem O’nunla yüz yüze tanışmak, hem de yaşadıklarını kalıcı bir hale dönüştürmek için ilk fırsat bulduğumuzda motorlarımıza atlayıp Ordu’nun yolunu tuttuk.

Tolga ve Cevher’le birlikte Ordu’da Osman Abi’nin yanında bulunduğumuz üç gün boyunca, çok keyifli vakit geçirdik. Osman Abi hakkında daha önce gazetelerde çıkan küçük birkaç haber bulup okumuştuk. Fakat ilk ağızdan hikayeleri dinlemek bambaşka oldu; O’nu tanıyınca saygımız daha da arttı. Osman Abi de bizim çekim işini bu kadar ciddiye alacağımızı yaptığımız telefonda görüşmelerinde tahmin edememiş doğrusu. Motosikletlerimizde taşıdığımız kameraların yanı sıra ışık sistemini de Ordu’ya kargoyla yollamış ve baya hazırlıklı yola çıkmıştık.

Şimdiye kadar kimsenin O’nunla bu kadar ayrıntılı röportaj ve çekim yapmamış olması, bizi de çok şaşırttı. 80 yaşındaki Osman Abi’nin hayatını belgesel film haline getirmek bir sorumluluğa dönüştü aynı zamanda bizim için. Belgesel montaj aşamasında ama adı belli şimdiden: “Ordu, Texas”

OSMAN ABİ’NİN MOTOSİKLET YOLCULUĞU

Osman Gürsoy, ilkokulu bitirdikten sonra okulu bırakıp çalışmaya başlar. Bakırcı çıraklığı yaparken, ustası Osman Gürsoy’un hayranlıkla baktığı BSA motosikletine dokunmasına izin bile vermez. O günlerden itibaren bir motosiklet alıp, seyahat etme hayali başlamış olur. Tam da bu yıllarda amcasının oğlu kendisine Türkçe-İngilizce bir kitap verir. İngilizceye olan merakı ve dünyanın çeşitli yerlerinden edindiği mektup arkadaşları sayesinde dilini ilerletir. Bu sırada Yalova’ya taşınır, İngilizcesi sayesinde NATO üstündeki bir lokalde garsonluk yapmaya başlar.

MOTOR’LU BİSİKLET

Motosiklet hayaline kavuşuncaya kadar bisiklet kullanmaya devam eder. Kazandığı ilk paralarla bisikletine 50cc.’lik (Dem marka) bir motor monte ederek 40.000 km yol yapar. Yalova’dan Kuşadası’na oradan İstanbul’a yol alırken bir keresinde ayağı yerden kesilir. Küçük motoru, rüzgar yüzünden dayandığı ağaçtan kurtularak yakındaki göle uçar. Osman Gürsoy motosikletini o kadar sever ki, onu gölden çıkarıp kurutup tamir eder ve yeniden kullanır.

İNGİLTERE’YE KAÇIŞ

Bir arkadaşı aracılığı ile İngiltere’deki bir firmaya iş başvurusunda bulunur ve 1960’ların başında İngiltere’ye çalışmaya gider. O yıllarda çok az kişinin yabancı dil bilmesi sayesinde yolu açılmış olur. Aslında İngiltere’ye gitmek için ilk başvurduğunda vize alamaz. Ama pes etmez ve sonunda İngiltere’ye gider. Londra’da kalabilmek için her türlü işte çalışır. İngiltere’de tanıştığı motosiklet tamircisi Hary Pendir’den çok şey öğrenir.

Yolculukları boyunca motosikletinin tüm bakımlarını da Osman Gürsoy kendisi yapmış.

6 BEYGİRLİK VESPA’SIYLA TANIŞMA

İngiltere’de satın aldığı ikinci el Vespa motosikleti çıkacağı yolculukların asıl başlangıcı olur. 150 cc lik ve sadece 6 beygirlik bir motordur bu. 1969’da Londra’dan memleketi Ordu’ya tatil için giderken yolculuk için motorunu kullanmaya karar verir. Fitili ateşleyen bu yolculuktan sonraki 35 yıl boyunca Vespa’sıyla Londra-Ordu arasını tam 19 kez kat edecektir. Üstelik her seferinde ayrı bir güzergâh izler.

Vize alamadığı Arnavutluk ve pahalı olduğunu duyduğu Finlandiya hariç Avrupa’nın tamamını gezer. Her ülkede dostlar edinir, onlarla mektuplaşarak iletişimini koparmaz. Dünyanın çevresini 5 kez dolaşacak kadar yol yapar. Motoruna yerleştirdiği ses kayıt cihazı ile kayıt yaparak o yıllarda sesli günlük oluşturur. Canon fotoğraf makinesi ile gittiği her yerde özellikle tabelalar önünde fotoğraf çeker.

180 BİN KM YOL

Osman Gürsoy’un motor üzerinde 3000 saate tekabül eden, toplam 180 bin kilometreyi bulan yolculuğu 1980’de uğradığı, İtalya’daki Vespa fabrikasında da şaşkınlık yaratır. Altı beygirlik şehir motosikletiyle dünyayı dolaşmayı başarması üretici marka için de büyük bir olaydır.

Neticede ona yeni bir Vespa hediye etmeye karar verirler. Gürsoy yeni aldığı motorla küçük bir kaza yapınca, onu satar ve emektar Vespa’sını kullanmaya devam eder. Sonraki durağıysa Amerika’dır. Vespa’sını kargoya verip New York’un yolunu tutar. Amerika’yı bir ucundan bir ucuna 50 günde dolaşır. Kanada’da Montreal’e kadar uzanmayı da ihmal etmez. Yolda onu gören polisler çok şaşırır ve uzun süre takip ederler.

Osman Gürsoy dünyanın dört bir yanından çektiği fotoğraflardan oluşan geniş bir albüme sahip.

MUCİT OSMAN GÜRSOY

Gürsoy, henüz 70’li yıllarda motosikletinin arkasında oturan eşiyle konuşabilmek için kaskın içine telsiz yerleştirmeyi akıl etmiş ve bugün bluetooth’la gerçekleştirilen bu iletişimi o zaman kendi imkânlarıyla sağlamayı başarmış. Aynı şekilde motosikletine radyo ve ses kayıt cihazına bağlı bir mikrofon yerleştirmeyi başarmış. Daha ilginciyse bir de hovercraft yapmış olması. Üstelik hâlâ işler durumda olan bir hovercraft’ı yaşadığı evin bahçesinde duruyor. Mucitliği sayesinde zor durumlarda hep bir çözüm yolu bulmuş yollarda.

Osman Gürsoy’un en büyük üzüntüsü, 19 kez gidip geldiği Ordu- Londra arasını 20. Kez yapamamış olması. Yaptığı yolculukları da insanlara duyuramaması…

Ordu, Texas filmi sayesinde Osman Abi’nin yaşadıklarını daha çok kişiye ulaştırarak, Türkiye’nin ilk motosikletli gezginine karşı sorumluluğumuzu büyük bir keyifle yerine getiriyoruz. Kim bilir belki de Osman Abi’nin yapamadığı 20. Kez Ordu, Londra seferini de bir gün tamamlarız.

2enduro ekibinin daha önceki yolculuklarına ait yazı, fotoğraf ve belgesel çalışmalarını www.2enduro.com ve www.facebook. com/2Enduro ‘dan ulaşabilirsiniz.

Osman Abi bizi yaşadığı köyde çok iyi ağırladı. Çekimlerden arta kalan zamanda bol bol sohbet ettik, tecrübelerini dinledik.